Hout­scheu­ren, een na­tuur­lijk fe­no­meen

In­lei­ding

Je hebt het on­ge­twij­feld al mee­ge­maakt: je be­stelt een plank en op de zij­kan­ten be­vin­den zich scheur­tjes. Dat wil niet zeg­gen dat het hout van slech­te kwa­li­teit is, maar dat de na­tuur aan het werk is ge­weest. Maar waar­om gaat hout pre­cies scheu­ren? En hoe kan je het voor­ko­men? Lees er hier­on­der alles over.

Hoe ont­staan scheur­tjes in hout?

Hout is een pro­duct dat recht uit de na­tuur komt. Dat heeft als ge­volg dat het kan re­a­ge­ren op na­tuur­lij­ke pro­ces­sen van bui­ten­af. Zo speelt de lucht­voch­tig­heid bij­voor­beeld een grote rol. In een voch­ti­ge om­ge­ving zal het hout vocht op­ne­men, en dus be­gin­nen zwel­len. Wan­neer de om­ge­ving dro­ger wordt, zal het hout van­zelf­spre­kend be­gin­nen krim­pen, want het vocht ver­dampt en ver­dwijnt weer uit het hout. Daar­door ont­staat er een span­nings­re­ac­tie in hout: krom­trek­ken is het ge­volg. Meer nog, er kun­nen scheu­ren ont­staan.

Di­ver­se va­ri­an­ten

We on­der­schei­den een aan­tal ver­schil­len in hout­scheur­tjes. Zo heb je een hart­scheur, die ver­trekt van­uit het kern­punt van de stam naar de schors. Een an­de­re soort is een wind­scheur. Die volgt dan weer de om­ge­keer­de rich­ting: van de bui­ten­kant, rich­ting de kern van de stam. Een splijt­scheur be­gint aan het uit­ein­de van het hout en snijdt het hout aan twee zij­den door. Tot slot is er nog de eind­scheur, die zich op het uit­ein­de (de kopse kant) van het hout ver­toont.

In min­de­re mate is het ook mo­ge­lijk dat er scheu­ren ont­staan bij vries­weer. In dat geval be­gin­nen de sap­pen van een jonge, snel­groei­en­de boom aan te vrie­zen. Zo kun­nen er ring­scheu­ren ont­staan die langs een groei­ring lopen. Naald­hout is daar bij­voor­beeld ge­voe­lig voor.

Op de af­beel­ding zie je een over­zicht van de meest cou­ran­te scheu­ren.

Hoe scheu­ren ver­mij­den?

Het ver­mij­den van scheu­ren gaat hand in hand met het ver­mij­den van krim­pen en zwel­len. In de eer­ste plaats is het be­lang­rijk dat het hout waar je mee aan de slag gaat, vol­doen­de ge­droogd is. Dat hangt wel af van de hout­soort die je ge­bruikt. De ene hout­soort heeft na­me­lijk wat meer nood aan dro­ging dan de an­de­re. Zo houd je bij de plaat­sing van je pro­ject in hout re­ke­ning met hoe­veel in­vloed het zal heb­ben van neer­slag of zon.

Daar­naast is het ook es­sen­ti­eel om er­voor te zor­gen dat het hout vol­doen­de uit­zet­tings­mar­ge kent bij plaat­sing. Een an­de­re ma­nier om scheu­ren te ver­mij­den, is door het hout op de juis­te ma­nier te zagen. Hout dat kwar­tier ge­zaagd is (lood­recht op de groei­rin­gen), gaat min­der krim­pen of zwel­len. In ieder geval is een mi­ni­ma­le vorm van krim­pen of zwel­len nooit uit­ge­slo­ten. Hout is en blijft een na­tuur­lij­ke ma­te­rie, en daar moet je re­ke­ning mee hou­den wan­neer je ermee werkt.

Maak je dus geen zor­gen als je merkt dat jouw bal­ken, plan­ken of con­struc­tie scheu­ren ver­to­nen. Ze zijn dus zeker niet kapot, en ze wor­den er ook niet min­der ste­vig van. Het is een na­tuur­lijk fe­no­meen, en he­le­maal nor­maal!

Heeft deze pa­gi­na je ge­hol­pen?
Bancontact
Visa
Maestro
Mastercard
iDeal
Apple Pay
Google Pay

Bank over­schrij­ving