Iroko: hout met geneeskundige krachten

In westelijk Afrika, onder meer in Ghana, Angola en Togo, waar de iroko vooral groeit, gelooft men zelfs dat de boom veel meer dan geneeskrachtig is. De iroko zou namelijk symbool staan voor verschillende dingen. Doorzettingsvermogen, bijvoorbeeld, omdat het een van de hoogste bomen is die in het wild groeit en bestand is tegen alle weersomstandigheden. Als je in de buurt van een iroko woont, dan zal die jou dus helpen om uit een benarde situatie te komen. De schaduw die de boom biedt, zou dan weer bescherming symboliseren. Wanneer je een iroko tegenkomt, dan mag je dus gerust zijn dat je op de goede weg bent in het leven. Ten slotte is de aanwezigheid van de boom een teken van goede gezondheid voor jou en jouw naasten.

Dat alles krijg je echter niet zomaar gratis van een irokoboom. De symboliek wordt beheerd en beschermd door de Iroko-man, een soort geest die in de boom woont en je gezondheid en bescherming biedt in ruil voor offers. Het geloof in de Iroko-man is afkomstig van een legende van de West-Afrikaanse stam Yoruba. Daar gaat al eeuwenlang het verhaal rond over de ‘Iroko-man en de houtsnijder’. Dat verhaal lijkt een beetje op het gekende sprookje Repelsteeltje, maar dan met een gelukkiger einde. De legende vertelt over een Afrikaans volk waar de inwoners maar geen kinderen konden krijgen. De Iroko-man was een god of boomgeest die het volk vruchtbaarheid kon geven, als ze hem hun lekkerste graan, maïs en vruchten gaven. De vruchtbaarheid keerde terug in de stam, behalve bij de houtsnijder en zijn vrouw, die geen voedsel of bezittingen hadden om aan de Iroko-man te geven. Uit wanhoop moesten ze hun eerstgeboren kind aan hem afstaan. Net als in het sprookje, kunnen de ouders dat niet verkroppen en dreigt de woedende Iroko-man met straffen en vloeken. Het verhaal eindigt gelukkig positief, wanneer de houtsnijder een kindje snijdt uit hout. Daarmee is de Iroko-man tevreden, omdat het kind een eeuwige glimlach heeft.

Er wordt wel eens gezegd dat de Irokogeest gevangen zit in het hout van de boom. Als je dus een huis hebt dat gemaakt is uit dat mooie tropische hout, dan zou het weleens kunnen dat je de Iroko-man af en toe hoort.